ARTYKUŁY

“Pierwsze świeckie prawo niedzielne wydał cesarz Konstantyn 7 marca 321 roku: „W czcigodny dzień Słońca niech urzędnicy i mieszkańcy miast wypoczywają, zaś wszystkie sklepy i warsztaty niech będą pozamykane.”

PRAWA NIEDZIELNE

privatelaw_3

Czy wysiłki polityków i organizacji religijnych, które zmierzają do wywyższenia niedzieli przy pomocy świeckiego prawodawstwa mają wsparcie w Biblii? Wydaje się, że są znakiem czasu i wypełnieniem proroctw zawartych w Księdze Apokalipsy.

 

„I ujrzałem innego anioła, wstępującego od wschodu słońca, mającego pieczęć Boga żywego. Zawołał on donośnym głosem do czterech aniołów, którym dano moc wyrządzić szkodę ziemi i morzu: Nie wyrządzajcie szkody ziemi ni morzu, ni drzewom, aż opieczętujemy na czołach sługi Boga naszego”1.

Pieczęć Boga umieszczana jest na czole. Czoło stanowi symbol umysłu i sumienia2. Oznacza to, że przyjęcie pieczęci Bożej jest świadomą decyzją. Apokaliptyczną pieczęć aniołowie umieszczają na czołach tych, którzy dochowają Bogu wierności w obliczu ogólnoświatowego odstępstwa przed powtórnym przyjściem Chrystusa3.

 

Czym jest pieczęć Boża?

Bóg powiedział: „Przestrzegajcie pilnie moich sabatów, gdyż to jest znak między Mną a wami dla wszystkich waszych pokoleń, by po tym można było poznać, że Ja jestem Pan, który was uświęcam”4. Bogu należy się cześć ze względu na stworzenie i zbawienie nas. Szabat jest pamiątką obu tych darów. W piątek, szóstego dnia stworzenia, Bóg uznał swe dzieło za skończone5 i „odpoczął dnia siódmego [sobota] od wszelkiego dzieła, które uczynił”6. W piątek, gdy Jezus ukończył dzieło zbawienia na Golgocie, powiedział: „Wypełniło się”7, odpoczął przez dzień szabatu, zmartwychwstając w pierwszym dniu tygodnia [niedziela], aby kontynuować dzieło zbawienia jako nasz Pośrednik w niebie8.

W sobotę nie powinniśmy kupować, sprzedawać, ani wykonywać pracy zarobkowej czy domowej9. Do wykonania tych czynności Bóg przeznaczył pozostałe dni: „Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest sabatem ku czci Pana, Boga twego”10.

Współczesne organizacje religijno-polityczne usiłują wprowadzić w życie biblijne nakazy dotyczące szabatu, tyle że w odniesieniu do niedzieli. M.in. w Polsce, Czechach, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, USA podejmowane są wysiłki, aby uchwałą parlamentu uczynić niedzielę dniem świętym. Jednak dniem, który Bóg przy stworzeniu wybrał, odłączył i pobłogosławił jako dzień odpoczynku i nabożeństwa, jest siódmy dzień tygodnia — sobota11.

Adam i Ewa święcili sobotę, podobnie Abraham, Mojżesz, Dawid, Jan Chrzciciel, Maria, Piotr i Paweł. Zauważmy, że Chrystus, który jest doskonałym przykładem życia w „nowym przymierzu”, święcił dzień sobotni zgodnie z przykazaniem12.

Przykazania odzwierciedlają charakter Boga, który jest wieczny i niezmienny, dlatego gdyby Jezus miał zmienić przykazanie nakazujące święcenie soboty, oznaczałoby to najpoważniejszą zmianę w dziejach świata, o której Chrystus z pewnością powiadomiłby swoich uczniów. Tymczasem Jezus powiedział: „Nie sądźcie, że przyszedłem znieść prawo albo proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni”13.

Księga Dziejów Apostolskich sprawozdaje, że apostołowie święcili sobotę zarówno wśród chrześcijan żydowskiego, jak i pogańskiego pochodzenia, na przykład apostoł Paweł przebywał przez wiele miesięcy w Koryncie, gdzie chrześcijanie wywodzili się z pogan, a jednak nie zmienił dnia nabożeństwa z soboty na niedzielę14.

Jezus, zapowiadając zniszczenie Jerozolimy, które nastąpiło w 70 roku n.e., powiedział: „Módlcie się tylko, aby ucieczka wasza nie wypadła zimą albo w sabat”15. Zakładał więc, że lud Boży będzie obchodzić szabat jako dzień odpoczynku i nabożeństwa zarówno 40 lat po Jego śmierci (70 rok n.e.), jak w czasie końca, gdyż proroctwo to posiadało podwójny wymiar.

Biblia nie zawiera sugestii zmiany przykazania sobotniego ani nakazu święcenia niedzieli. Natomiast zarówno Daniel, jak apostoł Paweł zapowiedzieli odstępstwo w chrześcijaństwie wymierzone przeciwko przykazaniom Bożym16. W Księdze Dziejów Apostolskich czytamy, że odstępstwo wyjdzie z grona biskupów Kościoła17.

 

Od soboty do niedzieli

Niedziela stała się dniem świętym głównie za sprawą biskupów Rzymu. Sykstus, biskup rzymski, około 135 roku n.e. nakazał uczcić zmartwychwstanie Chrystusa w niedzielę wielkanocną zamiast 14 dnia miesiąca nisan (przypadającego na różne dni tygodnia). Chodziło o odcięcie się od Żydów, gdyż na ten dzień przypadało święto Paschy. W 200 roku biskup rzymski Wiktor uczynił święcenie wielkanocnej niedzieli obowiązkiem. Papież Sylwester (314-335) zalecał w sobotę post, zaś Innocenty (401-417) uczynił go obowiązkiem. Kolejni papieże zaniżali wartość szabatu, wywyższając w jego miejsce niedzielę.

Kościół otrzymał w tej sprawie wsparcie ze strony państwa. Pierwsze świeckie prawo niedzielne wydał cesarz Konstantyn 7 marca 321 roku: „W czcigodny dzień Słońca [venerabili dies Solis] niech urzędnicy i mieszkańcy miast wypoczywają, zaś wszystkie sklepy i warsztaty niech będą pozamykane. Na wsi jednak osoby zajmujące się rolnictwem mogą swobodnie kontynuować swoje zajęcia”. W 538 roku podczas synodu w Orleanie Kościół rzymski zakazał w niedzielę także prac wiejskich w nadziei, że poprawi to frekwencję na niedzielnych nabożeństwach.

Niedługo potem papież Grzegorz I (590-604) nakazał represje wobec chrześcijan święcących sobotę. Pomimo prześladowań szabat był święcony dalej przez grupy chrześcijan w kilku częściach Europy i dopiero „sobór florencki w roku 1441 wydał formalny zakaz obchodzenia soboty jako dnia świętego”, jak podaje jeden z historyków katolickich.

Zauważmy chronologię, gdyż powtórzy się ona w czasach końca, jak wynika z proroctw Księgi Apokalipsy. Najpierw pojawił się zakaz handlu w niedzielę w miastach, potem na wsiach, a wreszcie gdy niedziela była już wywyższona mocą autorytetu świeckiego, pojawiły się represje wobec tych, którzy święcili szabat w zgodzie z czwartym przykazaniem Bożym18.

 

Niekonsekwentni protestanci

Protestanckie Kościoły na ogół pozostały wierne tradycji Kościoła rzymskiego, gdy chodzi o święcenie niedzieli. Co ciekawe, to właśnie kwestia niedzieli była głównym argumentem, jaki papiestwo użyło przeciwko nim. Kiedy Marcin Luter nawoływał Kościół rzymski do reform zgodnych z Biblią, papiestwo wysłało do debaty z nim wybitnego teologa doktora Ecka. Dyskusja toczyła się wokół autorytetu Pisma Świętego. Luter twierdził, że Kościół nie może stać ponad Biblią, zaś Eck, broniący teologii rzymskiej, utrzymywał, że w przypadku sprzeczności ze Słowem Bożym ostatnie słowo ma papież. Argumentował, uderzając w najsłabszy punkt reformacji: „Kościół przeniósł święto z soboty na niedzielę swoją własną mocą, na co wy nie macie wsparcia Pisma Świętego”.

Dr Eck obnażył niekonsekwencję protestantów, którzy twierdzili, że we wszystkich praktykach religijnych kierują się zasadą sola Scriptura (łac. ‘tylko Biblia’), według której każda doktryna musi opierać się wyłącznie na Biblii, a święcenie niedzieli taką praktyką nie jest, gdyż nie ma żadnego potwierdzenia w Piśmie Świętym. Jeden z duchownych katolickich słusznie napisał: „Jeśli szukasz w Biblii potwierdzenia dla święcenia tego dnia, nie znajdziesz go tam. Dobrze jest przypomnieć kalwinom, metodystom, baptystom i innym chrześcijanom, którzy znaleźli się poza Matką Kościołem, że Biblia nie wspiera ich nigdzie w sprawie święcenia niedzieli. Adwentyści Dnia Siódmego są jedynymi protestantami, którzy poprawnie rozumieją termin sabat, gdyż jako dzień odpoczynku święcą siódmy dzień tygodnia, a nie pierwszy”.

Biblia przestrzega przed jakąkolwiek zmianą w prawie Bożym. Bóg powiedział: „Niczego nie dodacie do tego, co ja wam nakazuję, i niczego z tego nie ujmiecie, przestrzegając Przykazań Pana, waszego Boga”19. Nie bacząc na Słowo Boże, Kościół rzymski zastąpił dekalog własną wersją, przenosząc święcenie szabatu z soboty na niedzielę; usuwając przykazanie drugie (zakaz kultu wizerunków) i rozdzielając dziesiąte na dwie części, aby zgadzała się liczba przykazań, od której pochodzi greckie słowo dekalog (dziesięć przykazań). W ten sposób wypełniła się zapowiedź proroka Daniela20.

Sprawa soboty i niedzieli jest ważna w naszych czasach, gdyż według proroctw Apokalipsy ma się ona znaleźć w centrum wielkiego boju tuż przed powtórnym przyjściem Chrystusa.

 

Co oznacza piętno Bestii?

Zauważmy, że prawo Boże zajmuje główne miejsce w trzech centralnych rozdziałach Apokalipsy21. Tekst, który otwiera tę sekwencję i sygnalizuje, co będzie jej głównym tematem, ukazuje otwartą świątynię niebiańską, a w niej Arkę Przymierza22, w której najważniejszą rzeczą były tablice z przykazaniami Bożymi. W tych rozdziałach lud Boży ukazany jest dwukrotnie jako strzegący przykazań Bożych23, podczas gdy szatan próbuje wynieść w to miejsce piętno Bestii.

Piętno Bestii przychodzi w dwóch formach: imienia Bestii lub liczby jej imienia. Imię w czasach biblijnych reprezentowało charakter, toteż ci, którzy przyjęli imię Bestii, posiadają jej charakter. Inaczej mówiąc, wierzą w reprezentowany przez nią system religijny i służą mu z przekonania — ci ukazani są w Apokalipsie z piętnem na czole. Z kolei ci, którzy nie identyfikują się z Bestią, ale okażą posłuszeństwo jej nakazom dla kompromisu, aby uniknąć represji, ukazani są z piętnem na ręce.

Piętno jest przeciwieństwem pieczęci Boga, którą Biblia identyfikuje z sobotą24. Święcenie szabatu ma być w czasach końca szczególnym znakiem lojalności wobec Boga — pieczęcią Bożą25. Z kolei piętno oznacza wywyższenie przeciwieństwa szabatu.

Kardynał Lois de Segur napisał: „To katolicki Kościół przeniósł dzień odpoczynku na niedzielę (…) Dlatego święcenie niedzieli przez protestantów jest hołdem, jaki mimowolnie oddają autorytetowi tego Kościoła. Niedziela jest znakiem naszej władzy (…) Kościół jest ponad Biblią, a dowodem tego jest zmiana święcenia sabatu”27.

Kardynał James Gibbons ujął to tak: „Możecie przeczytać Biblię od Księgi Rodzaju po Apokalipsę i nie znajdziecie ani jednej linijki autoryzującej świętość niedzieli. Pismo Święte nakazuje święcenie soboty, dnia, którego my nie święcimy”28.

Święcąc sobotę lub niedzielę w czasach końca, nie obieramy jedynie dnia nabożeństwa, ale deklarujemy, komu chcemy służyć. Szatan wywyższył w starożytności dzień słońca w miejsce Bożego szabatu i posłuży się nim w czasach końca, czyniąc z niego podobny znak lojalności wobec swojego systemu, jaki Bóg uczynił z szabatu.

Niewielu chrześcijan zdaje sobie sprawę, kto jest autorem tradycji święcenia niedzieli, dawnego dnia słońca, którego nazwa przetrwała w słowie niedziela w wielu językach (np. ang. sunday, niem. Sonntag). Dziś większość chrześcijan święci niedzielę czy zabiega o wywyższenie tego dnia, aby uczcić Boga, jednak jest to wyraz akceptacji tradycji w miejsce Słowa Bożego.

Jeszcze niedawno wprowadzenie praw niedzielnych przez władze świeckie w Polsce czy gdzie indziej w Europie wydawało się niemożliwe. Obecnie wszystkie państwa Unii Europejskiej posiadają już prawa niedzielne, choć na razie nie zawsze są one egzekwowane. 12 grudnia 1996 roku Parlament Europejski przyjął dyrektywę, która nakazuje, aby państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej „rozpoznały szczególny charakter niedzieli jako dnia odpoczynku”.

Ogromną rolę w procesie wywyższenia niedzieli miała encyklika Centessimus Annus (Stulecie), w której Jan Paweł II zaapelował o wsparcie władz świeckich dla prawa niedzielnego. W odpowiedzi na jego apel politycy wielu krajów podwoili starania, aby wywyższyć niedzielę jako dzień święty. Pierwszym etapem tego procesu jest zakaz handlu w niedzielę w supermarketach, drugim zakaz jakiegokolwiek handlu w niedzielę, a następnym będą — według proroctw Apokalipsy — represje wobec tych, którzy pozostaną wierni biblijnemu dniowi świętemu. Biblia mówi, że Bestia z Ziemi, która w proroctwach reprezentuje Stany Zjednoczone, sprawi, że „wszyscy zostaną zabici, którzy nie oddadzą pokłonu obrazowi Bestii. I sprawia, że wszyscy: mali i wielcy, bogaci i niewolnicy otrzymują znamię na prawą rękę lub na czoło i że nikt nie może kupić ni sprzedać, kto nie ma znamienia — imienia Bestii”29.

 

Dobre intencje, ale…

Ludzie, którzy stoją za wysiłkami zmierzającymi do wywyższenia niedzieli jako dnia świętego, mają dobre intencje. Pragną, aby ludzie spędzili jeden dzień w tygodniu z rodziną i Bogiem. Ale popełniają zasadniczy błąd, gdyż przypisują niedzieli rolę, jaką Bóg przypisał sobocie — siódmemu dniowi tygodnia. W ten sposób zamiast prowadzić ludzi do prawdy Bożej, stają się narzędziem zwiedzenia. Szatan wykorzysta ich wysiłki i entuzjazm, aby wywyższyć swoje piętno, a kiedy zorientują się, czyimi byli narzędziami, będzie za późno. Podobna sytuacja miała miejsce w czasach proroka Daniela, kiedy kapłani sprytnie wmanewrowali króla perskiego w podpisanie legislacji, która wspierała jego rządy, ale później monarcha przekonał się, że śmiertelnie godziła w ludzi takich jak Daniel, którzy byli wyznawcami Boga. Król żałował swej decyzji, ale nie mógł jej cofnąć — gdyby nie cudowna interwencja Boga Daniel zginąłby, tak jak planowali ci, którzy posłużyli się królem, aby uchwalił prawo wymierzone przeciwko prawdziwym wyznawcom Boga.

W czasach końca również nie skończy się na prawach wywyższających niedzielę. Apokalipsa zapowiada, że po nich przyjdą represje skierowane na tych, którzy święcą szabat. Historia Daniela i jego trzech przyjaciół na dworze babilońskim stanowi typologiczną zapowiedź doświadczeń, które czekają na lud Boży w czasach końca. Zauważmy, że w czasach Daniela nie skończyło się na nakazie udziału w fałszywym nabożeństwie na równinie Dura, ale potem przyszła kolej na zakaz czczenia Boga. Podobnie w czasach końca po zakazie handlu w niedzielę i po usankcjonowaniu tego dnia przyjdzie kolej na prawa, które utrudnią święcenie soboty jako dnia Pańskiego.

Wielki bój w czasach końca będzie zorientowany wokół kwestii pieczęci Bożej i piętna Bestii. Każdy człowiek na ziemi będzie musiał w tej sprawie podjąć decyzję. Pieczęć Bożą można otrzymać tylko na czoło, a więc trzeba w tej sprawie podjąć świadomą decyzję. Piętno można przyjąć na czoło, ale także na rękę, a więc drogą kompromisu, aby uniknąć represji. Tak czy inaczej każdy będzie musiał się opowiedzieć po jednej z dwóch stron. Po jednej stronie będzie potężny Kościół, politycy i tradycja, a po drugiej ludzie, którzy na pierwszym miejscu stawiają Słowo Boże i których cechuje posłuszeństwo wobec przykazań Bożych. Kwestia ta miała być jednym z ostatnich znaków czasu końca. Obserwując wysiłki prowadzone w wielu częściach świata na rzecz wywyższenia niedzieli, możemy poznać, że żyjemy w czasie tuż przed powtórnym przyjściem Chrystusa. Co mamy czynić w obliczu tych znaków końca? Drżeć? Nie. Pan Jezus powiedział: „A gdy się to zacznie dziać, wyprostujcie się i podnieście głowy swoje, gdyż zbliża się odkupienie wasze”30.

Jonatan Dunkel

 

1 Ap 7,2-3. 2 Ez 3,7. 3 Ap 7,1-4. 4 Wj 31,13. 5 Rdz 1,31. 6 Rdz 2,2. 7 J 19,30. 8 Łk 23,50-56; 24,1-3. 9 Wj 20,10; Ne 13,15-22. 10 Wj 20,9-10. 11 Rdz 2,1-2. 12 Łk 4,17. 13 Mt 5,17-18. 14 Dz 13,14.42-48; 17,1-4; 18,4. 15 Mt 24,20. 16 Dn 7,25; 2 Tes 2. 17 Dz 20,28-31. 18 Wj 20,8-11. 19 Pwt 4,2. 20 Dn 7,25. 21 Ap 12—14. 22 Ap 11,19. 23 Ap 12,17; 14,12. 24 Ez 20,12.20. 25 Ap 12,17. 26 Ap 13. 27Louis Gaston de Segur, Plain Talk About the Protestantism of Today, Boston 1868, s. 225. 28 James Gibbsons, The Faith of Our Fathers, Baltimore 1895, s.89. 29 Ap 13,15-17. 30 Łk 21,28.

W górę